ՇՈՂ

Շողեր Քոչար

Shogher Kochar

ԳՐԻԳՈՐ ՆԱՐԵԿԱՑԻ. ՏԱՂ ՎԱՍՆ ՎԵՐԱՑՄԱՆ ԽԱՉԻՆ

Ես ձայն զառիւծուն ասեմ՝
որ գոչէր ի քառաթևին,
Ի քառաթևին գոչէր,
ձայն առնէր ի սանդարամետն։
Սանդարամետն այն ի դող եղեալ
սասանէր ի ձայնէն ահեղ։
Ահեղ ձայնս որ ես լուայ,
սա քակէ զամուրս, որ ունիմ։
Զամուրս իմ քակել կամի,
գերելոցն առնել գերէդարձ։
Գերեացն երանի ասեմ՝
որ եղեն ի յառն առիւծուն.
Ի յառն առիւծուն եղեն՝
այլ չունին ակն տանջելոյ.
Ակն տանջելոյ չունին՝
ակն ունին անանց պսակին.
Պսակ բոլորեալ առնուն.
յառիւծէն՝ յանմահ արքայէն.
Փա՜ռըս փրկողին տացո՛ւք,
որ փրկեաց զգերեալսն ի բանտէն։

---

Գրիգոր Նարեկացի. Քարոզ ի Գալուստ Սուրբ Հոգւոյն

Գանձ լուսոյ, փառակից Որդւոյ,
Անճառ զաւրութիւն, ահեղ մեծութիւն, անբաւ բնութիւն․
Լոյս ի լուսոյ, ոգի Բարձրելոյ, պատկեր անփոփոխ, պարզ, անզննելի․
Հաստիչ հոգւոց, հանդերձիչ մարմնոց․
Անուն պաշտելի, ճշմարիտ բարի, անեղանելի,
Էակից ընդ Հաւր եւ Տէր բոլորից․
Ահա ընկալցիս զերկրպագութիւն քում դաւանողացս
Քեզ ի հաճութիւն, աղաչեմք։

Րաբուն հանճարոյ տեսութեան մերոյ
Անթարգմանելի խորոցդ Աստուծոյ,
Որ դու միայն մինդ յիսկութենէ տեսակ առանձին․
Ոգի տիրական, ուրոյն կերպարան կատարելութեան,
Յորմէ գոյացան եղեալքս ամենայն,
Ուստի յաւրինակ նորոյ փրկութեանս,
Զնախնի խաւարն աշխարհատարած անզարդութեան
Հին նսեմութեան գեղատխուր անպատրաստութեան,
Վայելչական հրաշագործութեամբ շրջմամբ քո ի ջուրս՝
Բանիւ բղխողիդ ի լոյս փոխեցեր.
Ահա ընկալցիս զերկրպագութիւն քում դաւանողացս
Քեզ ի հաճութիւն, աղաչեմք։

Ի զաւրս վերինս փառատրողացն
Սրբաբանեալ կազմիչդ համայնից․
Ի կտակս աւրինաց եւ մարգարէից՝ ազդումն եւ պատճառ.
Շնչումն ահաւոր եւ ձայն կենդանի․
Հանդերձիչ երկնի առ Նոյիւն
Եւ տիեզերահեղձոյց ծովուն ցամաքիչ․
Բաժանող շրթանց առաջին ձայնիցն սնոտիաժողով միաբանելոցն,
Յայլ հրաւէր նորոգ պանծալի համաբարբառ տպաւորութեան․
Հողմ սաստիկ եգիպտակործան եւ ամպ վերարկու տոհմին Յակոբայ,
Ուժգին եւ հանդարտ նոյն առ Հեղիաս․
Պատմաբանիչ հրովարտակաւք քոյինաշունչ պատմագրութեանց
Եւ յապագայսն տեսողութիւն հրամայեցեր աստուածայնապէս,
Որով զճանապարհ յաղթողին մահու եւ Բելիարայ
Յաւուրս վերջինս այսու ծանուցեր․
Ահա ընկալցիս զերկրպագութիւն քում դաւանողացս
Քեզ ի հաճութիւն, աղաչեմք։

Գովեստ քեզ, անեղծ եւ Տէր անստեղծ,
Ամենիշխան աջ զաւրեղութեան՝ մարդացելոյն Աստուծոյ աւծումն՝
Կերպիւ աղաւնւոյ ցուցեալ ի Յորդանան․
Հաւասարափառ զուգաթիւ ընդ Հաւր,
Հրամանատու գործոցն Յիսուսի եւ տնաւրինականաց մեծին գուշակումն․
Տեսութիւն լուսոյ՝ հովանի ի լերինն Թաբորական
Արարչատես ներգործեցելոցն․
Ի ցոյցս դիմաց, ի ձեւս հրաշից,
Ի յամս դարուց, ի հարս նախնեաց
Առձեռն երեւոյթ տուեալ զաւրինակն ճշմարտութեան՝ նշանակ յայտնի,
Կանխագրելոցն կնիք՝ սկզբնատիպ թագաւորութեանց,
Աւծման իւղոյն մաքրութեան սահման եւ սկիզբն․
Ահա ընկալցիս զերկրպագութիւն քում դաւանողացս
Քեզ ի հաճութիւն, աղաչեմք։

Ո՜վ զարմանաւոր եւ սքանչելապայծառ՝ հեղեալ ի յԷԷն բնութիւն անթերի,
Անհատ անդուստ եւ այսր աննուազ,
Բարեբանեալդ յաւրհնեցելոյն յերեսս բոցոյ
Բուրելոյ խնկոցն ճնշմամբ խառնելոյ,
Հիանշմար մրրիկ ահարկու ընտրողական հրեղինաց լեզուացն,
Բազմեալ ի պարծանս աշակերտելոցն յաւուրս լուսոյ Պենտեկոստէին,
Զհրաճաշակ բաժակն կենաց մատռուակեցեր քոյոց սիրելեացն։
Զթերին իսկապէս լցուցեր,
Զտարակոյսն փարատեցեր,
Զտգիտութիւնն իմաստնացուցեր,
Զբարեաց աւանդն կրկնեցեր,
Զփափագ ըղձիցն արձանացուցեր,
Սպասողացն քում ծանուցար,
Ամբարձելոց ձեռացն աղերսիւ՝ արագ յայտնեցար,
Պաղատանաց ձայնից հեծութեան՝ փոյթ ժամանեցեր,
Զղաւղեալսն երկիւղիւ խառնեալ խնդութեամբ՝
Ընդ տիեզերս տարածեցեր,
Վկայ հաւաստի լրմանն շնորհի խոստմանն աւետեաց ելից Միածնին՝
Յաւազանին ջուր միացուցեր,
Զշնորհիդ քո լոյս եկեալ ի յերկնից՝ աւդով քաղցրութեան
Ժառանգ անմահից կենաց յերկինս գրեցեր․
Ահա ընկալցիս զերկրպագութիւն քում դաւանողացս
Քեզ ի հաճութիւն, աղաչեմք։

Րոպէից մաքրումն եւ ազատարար․
Խնամակալ զաւրեղ, բարեխաւս եւ խաղաղարար,
Առ քեզ պաղատիմք, Աստուած անսկիզբն,
Ստեղծիչ շնչոց, ոգի կերպաւոր, անձն դիմաւոր,
Որդւոյ մերձաւոր, բնաւից թագաւոր, ընդ Հաւր միաւոր,
Որով լնուն ի տուրս պարգեւի անաչառ բաշխմամբ՝ բարձունք եւ ստորինք․
Ընկալցիս զքո ընտրեալսն եւ զաւրացուսցես ի հանդէս քոց պատուիրանացդ
Զքահանայապետն մեր դիտողութեան քոյինակրաւն պատւոյդ սրբութեան՝
Զհայրապետն մեր զտէր [այս անուն],
Զայցելուն դատման ընտրութեան, որ ընդ քեզն է կցորդութիւն,
Զպէտս վարժից կրթութեան, որ ընդ քեզ է դաւանութիւն․
Զբազմամասնեայ գումարս դասուց՝ յանուն քո ժողովելոցս․
Զբարեպաշտ թագաւորն մեր իւրով ծննդովք,
Զինուորաւք եւ զաւրապետաւք՝ աստուածութեանդ քում պաշտաւնէիւք,
Ձիականաւք եւ հետեւակաւք,
Սոսկականաւք եւ քաղաքայնաւք,
Ուխտաւորաւք եւ նուիրողաւք,
Ապաձեռնաւք եւ ամենայն մարդկան հասակաւք,
Որ հովուես եւ բարձրացուցանես, ամենառատ Տէր,
Լիապարգեւ ի պէտս կարեաց փրկութեան քումդ աղաչողաց․
Ահա ընկալցիս զերկրպագութիւն քում դաւանողացս
Քեզ ի հաճութիւն, աղաչեմք։

Ի քեզ նկատեալ հայի, բարեգործ, ամենայն ակն տեսողի․
Ապաւէն յուսոյ փրկութեան, կենաց առաջնորդ ի լոյսն վերին․
Գրգիչ կենդանեաց, հանգիստ մեռելոց,
Խնամող ուղեկից ամենավստահ,
Տեղի բերկրութեան եւ վայր ցնծութեան,
Անապարագրելի ունող համայնից,
Վերանորոգեալ դասակարգեսցես զհրաժարեալսն ի քեզ
Հաւատով հանդիսիւ բարեբանական գթութեամբ, աւրհնեալ յաւիտեան.
Ահա յիշեսցես եւ ողորմեսցիս ննջեցելոցն
Յուսով յարութեան, խնդրեմք։

Եւ եւս առաւել
Զյորդորումն սիրոյ եւ զգործս բարեաց պարգեւել մեզ խնդրեմք։

Րոտել զմարմինս մեր
Ի մի շաւիղ ընտրութեան Հոգւոյ սիրոյն որ առ Տէր, խնդրեմք։

(Փոխ.)
Գերազանց կոչումն եւ ձայն կենդանի,
Ահաւոր, մեծանուն, հզաւր․
Հոգի հեզութեան, գթութեան, մարդասիրութեան եւ ողորմութեան․
Բարեխաւսութեամբ Կուսի իսկուհւոյ, մաւրդ կենդանեաց
Հանդերձելոյդ ի քէն Տիրամաւրդ եւ Աստուածածնիդ
Մաղթողական աղերսարկութեամբ մեծին ի ծնունդս կանանց,
Մկրտութեանն Կարապետի եւ համագոյակցիդ քո ձեռնադրողի․
Խնկանուէր հայցմամբ երջանկացն առաքելոց եւ մարգարէից,
Մարտիրոսական հանդիսիւ սրբոյն Ստեփանոսի
Եւ որք նովաւ զաւրացան վկայք․
Մեծավաստակ առաքինութեամբ դաւանողին զքեզ՝
Սրբոյն Գրիգորի եւ ամենեցուն մեր Լուսաւորչի․
Մաքրակրաւնից ազանց միանձանց եւ զքեզ Աստուած խոստովանողաց,
Որ ի վերջնումն աւուր մեծի
Յայտնիս նորոգել, միայն ողորմած, զʼի քէն գոյացեալքս։
Եւ այժմ ողորմեաց մեզ, Տէր Աստուած մեր,
Ըստ մեծի ողորմութեան քում։


http://narekatsi.agnian.com/hy/works/gandzer#Hogi